طی دو دهه اخیر در کشور ما تعاریف و تعابیر متفاوتی از برند ارائه گردیده است و هر سازمان و گروهی تعریف مخصوص به خود را از برند و برندینگ ارائه نموده است . در این یادداشت سعی میکنیم تعاریف و توضیحات بین المللی در خصوص برند و اصول کلی نام گذاری یک برند را تشریح نماییم .
طبق تعریف ارائه شده از طرف انجمن بازاریابی امریکا ، برند عبارت است از : (( نام ، واژه ، علامت ، نماد ، طرح یا ترکیبی از تمامی این عناصر که بمنظور شناسایی کالاها و خدمات یک فروشنده و یا فروشندگان با هدف ایجاد تمایز در عرصه رقابت مورد استفاده قرار میگیرد .)) شاید تحلیل تعریف ارائه شده که قالبی استاندارد و جهانی بخود گرفته است ، بتواند تعابیر شخصی ارائه شده از طرف سازمانها و افراد در خصوص برند را تا حدی تصحیح نماید . در اینجا ابتدا انواع نام گذاری را تشریح نموده و در یادداشتهای بعدی نکات دیگر این تعریف را تحلیل مینمائیم .
انواع نام گذاری برند :
نامگذاری یک برند اولین گام و اقدام مالکان برند (تولیدی یا خدماتی) میباشد . آنان باید تصمیم بگیرند که قصد دارند تمایز خود را به چه شکل ، عنوان و یا تصویری به مشتریان بشناسانند و سالیان متوالی در ذهن و ادراک مشتریانشان باقی بمانند . زیرا طبق تعریف برند شما باید از طریق ایجاد تمایز و تبلیغات هدفمند ، برند خود را در ادراک ذهنی مشتریان حک نمائید .
توجه داشته باشید که مشتریان در هنگام خرید هر کالا یا خدماتی ابتدا پس ازاحساس نیاز ، به ادراک ذهنی خود مراجعه کرده و صندقچه حافظه خود را جستجو میکنند سپس اولین و قویترین نام یا برندی را که بخاطر بیاورند( همراه با تعاریف ، مزایا ، معایب ، توصیه های دیگران ، تبلیغات سازمان و غیره ) اقدام به جستجوی کالا و خرید آن میکنند .
در اینجا روشهای متداول در نامگذاری برندها را بررسی مینمائیم . البته شما میتوانید در همین ابتدای راه و در زمان نامگذاری تمایز خود را نسبت به رقبا به رخ آنها کشیده و تبلیغ خود را شروع کنید .در نتیجه یکی از مهمترین اصول در نامگذاری برندها ، توجه و بکارگیری وجه
تمایز میباشد . انواع روشهای متداول نامگذاری عبارتند از :
1. نام بنیان گذاران :
نام برخی از برندها براساس نام بنیان گذارانشان میباشد .این نوع نام گذاری در مواقعه ای کاربرد دارد که تخصص و تبحر فرد سازنده یا خالق خدمات در جامعه مشتریان از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و وی خوشنام باشد ، در غیر اینصورت نتیجه عکس دارد . مانند پورشه که در زمان خود یکی از بهترین طراحهای خودرو در آلمان بود و سابقه درخشان او در کارخانه بنز از او یک چهره مطرح در این زمینه ساخته بود .
2. نام مکان :
برخی مکانها یادآور ویژگیهای خاص در ذهن مشتریان میشود مانند دیترویت در امریکا که تداعی صنعت و فلز و خودرو است و یا کلاردشت که تداعی آرامش سرسبزی و تفریح و دریا است و یا شاندیز که تداعی کننده کباب ششلیک است.
توجه داشته باشید که هنگام استفاده از این روش برای نام گذاری یک برند ، باید کالا یا خدمت ارائه شده توسط ما با تداعیات نام مکان هم سو بوده و در راستای انتظارات و نیاز های مشتری از آن نام باشد در غیر اینصورت به ضد تبلیغ تبدیل میشود. بعنوان مثال نام سورن خیاطی با برند رامسر نمیتواند جای زیادی در ذهن مشتری باز نماید و بیشتر باعث تمسخر میگردد. ولی میتوانید از نامهایی مانند : عسل خوانسار ، کولر توچال ، پارک آبی دریا و غیره استفاده نمایید.
3. نام حیوانات :
یکی دیگر از روشهای نامگذاری برند ها استفاده از نام حیوانات است.(پستانداران ، خزندکان ، پرندگان ، دریایی ها ، دوزیستان) مجددا یادآور میشوم که ویژگی حیوان انتخابی باید تمایز محصول یا خدمت شما را برجسته نماید و حس برتری حیوان فوق را در مشتری تداعی نماید.مانند پوشاک پوما که تداعی سرعت و قدرت پلنگ است و یا سایر برند های معرف مانند: هواپیمایی هما ، دوربین عقاب و لوازم ورزشی تایگر.
4. نام میوه ها :
همانند نام گذاری برند ها با نام حیوانات میباشد و باید ویژگیهای محصول یا خدمات با نام و خصوصیات میوه مورد نظر همخوانی داشته باشد.مانند رستوران گلابی(شیرین و راحت) و یا کازینو توت فرنگی در لاس وگاس(ترش و شیرین کنایه از برد و باخت) ویا نرم افزار هلو(تداعی کار راحت)
5. ویژگیهای محصول :
یکی از روشهای اولیه و متداول نام گذاری برندها ، استفاده از ویژگی و خصوصیات و یا وجه تمایز محصول در نام گذاری آن است. در این روش دقت کنید که ویژگی محصول که از آن در نام گذاری استفاده کرده اید بخوبی در محصول یا خدمات شما قابل درک توسط مشتری باشد زیرا در غیر اینصورت نام برند شما به یک ضد تبلیغ تبدیل میشود. در این گونه نام گذاری ها ، سازمانها با هر هزینه و روشی از وجه تمایز خود حفاظت و مراقبت می نمایند. مانند دستمال کاغذی لطیف و باطری Duracell. ، کولر آبی آرامش
6. نشاندهنده پرستیژ :
این نوع از نام گذاری برند بر اساس ویژگی و یا ارزشی است که محصول یا خدمات در مشتری ایجاد میکند.در واقع با این روش نام گذاری سعی می کنیم به مشتریان بقبولانیم که ویژگیهای محصول ما در شما نیز تمایز ایجاد می کند.مانند لوازم خانگی آنتیک ، نوشابه red bull ، شهرک پزشکان
7. تصاویر :
برخی شرکتها نام خود را از طریق تصاویر و اشکال مختلف (حیوانات ، میوه ها ، شکل های طراحی شده و غیره) که در کنار نامشان و تواما با آن میباشد تبلیغ کرده و برند خود را بیشتر با یک شکل و یا تصویر به مشتریان معرفی می کنند. مانند لوگوی یاهو یا آرم بنز
8. نامهای مخفف :
برخی شرکتها نیز برند خود را با حروف مخفف به جامعه مشتریان معرفی می نمایند.در مواقعی که نام شرکت طولانی میباشد ، استفاده از این روش برند سازی مفید است.زیرا یکی از اصول نام گذاری کوتاه بودن و ساده بودن تلفظ آن است.برخی از برند های مخفف معروف دنیا عبارتند از : GM- BMW- H&P و برند های ایرانی مانند استصنا (انجمن سازندگان تجهیزات صنایع نفت ایران) صا ایران(صنایع الکترونیک ایران)حساب بانکی شمس(شبکه – -مجازی سپه)